Θεματικός Πυλώνας ΠτΠ: «Πολιτισμός»
Εισηγήτρια:
Κανάρη Χαρά, Μουσειοπαιδαγωγός, Εκπαιδευτικός Ειδικής Εκπαίδευσης, Επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πληροφορίες
Συνολική διάρκεια κύκλου επιμόρφωσης: 8 ώρες
Μέθοδος διδασκαλίας: 2 δια ζώσης συναντήσεις
Ημερομηνίες και Τόπος Διεξαγωγής:
– 20 Νοεμβρίου 2023, ώρες 17:00-21:00 Κέντρο Διά Βίου Μάθησης (Αιόλου 4, 1ος όροφος)
– 01 Δεκεμβρίου 2023, ώρες 17:00-21:00 (Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι Κατσίγρα)
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε:
Ανέργους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης καθώς σε πτυχιούχους ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών που επιθυμούν να εργαστούν σε φορείς πολιτισμού όπως τα μουσεία.
Κόστος Συμμετοχής: ΔΩΡΕΑΝ
Για εγγραφές: https://docs.google.com/forms/d/1nZATMFcEav22WRwKa0WCCs0HSMiy9CnBsaXUlu8YZVQ/edit
Σκοπός και στόχοι του κύκλου μαθημάτων
Σκοπός του κύκλου διαλέξεων και εργαστηρίων είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευόμενων σε θέματα σχετικά με τον εκπαιδευτικό και κοινωνικό ρόλο των μουσείων, την άρση φραγμών πρόσβασης στους χώρους και τις δράσεις των μουσείων και τον σχεδιασμό δράσεων και παροχών για την ισότιμη συμμετοχή διαφορετικών ατόμων και ομάδων κοινού, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων – παιδιών και ενηλίκων – με αναπηρία. Με την ολοκλήρωση του κύκλου μάθησης οι εκπαιδευόμενοι αναμένεται:
- Να γνωρίζουν σημαντικές διαστάσεις του ρόλου του σύγχρονου μουσείου.
- Να κατανοούν την πολυδιάστατη έννοια της πρόσβασης ως προϋπόθεση για την πραγμάτωση του κοινωνικού και εκπαιδευτικού ρόλου των μουσείων.
- Να κατανοούν και να είναι σε θέση να εφαρμόσουν βασικές αρχές σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά με και χωρίς αναπηρία.
- Να γνωρίζουν διαφορετικές πρακτικές και υλικό για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε μουσειακούς χώρους.
Δομή και περιεχόμενο διαλέξεων και εργαστηρίων
1η Συνάντηση: «Μουσεία ανοιχτά σε όλους: Ζητήματα επικοινωνίας, εκπαίδευσης, πρόσβασης και συμμετοχής»
Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται ζητήματα σχετικά με την έννοια του μουσείου και τον πολυδιάστατο κοινωνικό και εκπαιδευτικό του ρόλο στον 21ο αιώνα. Παρουσιάζονται σύγχρονες προσεγγίσεις αναφορικά με τη διαφορετικότητα, την ισοτιμία, την προσβασιμότητα και τη συμμετοχή. Παράλληλα με την παρουσίαση θεωρητικών μοντέλων (Καθολικός Σχεδιασμός, Καθολικός Σχεδιασμός για τη Μάθηση, Διαφοροποιημένη Παιδαγωγική) παρουσιάζονται παραδείγματα πρακτικών και εφαρμογών από διαφορετικά μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού που αναδεικνύουν τις δυνατότητες των μουσείων για την πραγμάτωση του εκπαιδευτικού και κοινωνικού τους ρόλου αλλά τη σημασία συνεργατικών και συμμετοχικών πρακτικών.
Διάρκεια 1ης συνάντησης: 4 ώρες
2η Συνάντηση: «Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Μουσειακή Αγωγή»
Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται βασικές αρχές του σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων με έμφαση στις σχολικές ομάδες. Αναλύονται ζητήματα σχετικά με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα και τη συμπερίληψη παράλληλα με συγκεκριμένα παραδείγματα υλικού και δραστηριοτήτων που μπορεί να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά με και χωρίς αναπηρίες. Προτείνεται μελέτη πεδίου με επίσκεψη σε μουσείο της πόλης της Λάρισας. Στη διάρκεια αυτής της συνάντησης οι συμμετέχοντες θα εργαστούν σε ομάδες για τη μελέτη ζητημάτων προσβασιμότητας αλλά και στοιχείων εκπαιδευτικής αξιοποίησης.
Διάρκεια 2ης συνάντησης: 4 ώρες
Γραφική ύλη: στυλό – μπλοκ σημειώσεων – μαρκαδόροι – χαρτί
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
American Alliance of Museums (2022). Definition of diversity, equity, accessibility, and inclusion. https://www.aam-us.org/programs/diversity-equity-accessibility-and-inclusion/facing-change-definitions/
Κατσελάκη, Α., & Σακαλή, Ο. (Επιμ.) (2020). Πολιτισμός για όλους. Μουσεία και μνημεία χωρίς αποκλεισμούς. Πρακτικά Διεπιστημονικής Διημερίδας. Αθήνα 29-30 Νοεμβρίου 2018. ΥΠΠΟΑ- ΔΑΜΕΕΠ. https://en.calameo.com/read/0044700836c9b96820074
Κανάρη Χ. (2023). Προς μια ολιστική θεώρηση της προσβασιμότητας και της συμμετοχής ατόμων με αναπηρία στο μουσείο υπό το πρίσμα της μουσειακής εμπειρίας και μάθησης. Έρευνα στην Εκπαίδευση, Ειδικό Αφιερωματικό Τεύχος Εκπαίδευση και Μάθηση σε Μουσειακά Περιβάλλοντα, 12(2), 112–132. https://doi.org/10.12681/hjre.34210
Kanari, C., & Souliotou, A.Z. (2023). When children with disabilities “meet” artists with disabilities in a museum: A platform for creativity and cultural dialogue. Journal of Museum Education, 48(3), 293-305. https://doi.org/10.1080/10598650.2022.2122666
Kanari, C., Souliotou, A.Z., & Papaioannou, Th. (2022). “I felt like all these objects were in my own house…”. Learning through senses in the museum. European Journal of Educational Studies, 9(10), 14-45. http://dx.doi.org/10.46827/ejes.v9i10.4483
Kanari, C., & Souliotou, A. Z. (2021). The role of Museum Education in raising undergraduate pre-service teachers’ disability awareness: The case of an exhibition by disabled artists in Greece. Higher Education Studies, 11(2), 99-119. doi: 10.5539/hes.v11n2p99
Κanari, C., & Souliotou, A. Z. (2020). Education of children with disabilities in nonformal learning environments: A cross-disciplinary approach of STEAM Education in a technological museum in Greece. European Journal of Alternative Education Studies, 5,(2), 1-34.
Κανάρη, Χ. (2020). Θεωρητικές αρχές σχεδιασμού και εφαρμογές διαφοροποιημένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία για άτομα με αναπηρία. Στο Α. Κατσελάκη & Ο. Σακαλή (Επιμ.), Πολιτισμός για όλους.
Μουσεία και μνημεία χωρίς αποκλεισμούς. Πρακτικά Διεπιστημονικής Διημερίδας. Αθήνα 29-30 Νοεμβρίου 2018 (σσ. 1-9). Αθήνα: ΥΠΠΟΑ-ΔΑΜΕΕΠ.
Λενακάκης, Α., & Κανάρη, Χ. (Επιμ.). (2023). Πολιτισμός, τέχνες και συμπερίληψη: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εφαρμογές. Σοφία.
Μπούνια, Α. (2015). Προσεγγίζοντας διαφορετικές κοινότητες. Δράσεις κοινωνικής ένταξης, διαπολιτισμικής αγωγής και διεύρυνσης προσβασιμότητας για εμποδιζόμενα άτομα. Στο Ν. Νικονάνου (Επιμ.), Μουσειακή μάθηση και εμπειρία στον 21ο αιώνα (σσ.129-149). Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://hdl.handle.net/11419/712
Νικονάνου, Ν. (Επιμ.). (2015). Μουσειακή μάθηση και εμπειρία στον 21ο αιώνα. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://hdl.handle.net/11419/712
Σπανδάγου, Η. (2011). Η αξιοποίηση των μουσείων στην ενταξιακή εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες. Στο Δ. Καλεσοπούλου (Επιμ.), Παιδί και εκπαίδευση στο μουσείο. Θεωρητικές αφετηρίες, παιδαγωγικές πρακτικές. Ελληνικό Παιδικό Μουσείο (σσ.113-124). Πατάκη.
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα:
Η Χαρίκλεια (Χαρά) Κανάρη είναι επίκουρη καθηγήτρια Μουσειακής Εκπαίδευσης του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πραγματοποίησε προπτυχιακές σπουδές στη Μουσειοπαιδαγωγική, στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, και μεταπτυχιακές σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από όπου έλαβε και το διδακτορικό της. Για τη διδακτορική της διατριβή με θέμα «Μουσεία και άτομα με ολική ή μερική απώλεια όρασης: Ζητήματα πρόσβασης και αξιοποίησης μουσείων στην εκπαίδευση των παιδιών με σοβαρά προβλήματα όρασης», έλαβε υποτροφία το 2010 από το Πρόγραμμα Διδακτορικών Υποτροφιών «ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΙΙ» με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο – ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ). Έχει συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα σχετικά με τις τέχνες, τα μουσεία, την προσβασιμότητα ατόμων με αναπηρία σε μουσεία και την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Έχει συνεργαστεί με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ως εμπειρογνώμονας στην Ειδική Εκπαίδευση. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη μουσειακή εκπαίδευση, την πολιτιστική κληρονομιά στην τυπική, μη τυπική και άτυπη εκπαίδευση, την προσβασιμότητα και τη συμπερίληψη. Έχει δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους.
E-mail: kanarichara@nured.auth.gr, kanarixarikleia@hotmail.com.
Ιστοσελίδα: https://www.nured.auth.gr/dp7nured/?q=el/userprofile/1199
ΛΑΡΙΣΑ 2016 Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΜΑΘΑΙΝΕΙ 